امام علی (ع) و ریاضی (2)

عدد شگفت اور

یکی از ریاضی دانان یهودی که از علم و دانش امام علی(علیه السلام) شنیده بود با خود گفت چگونه ممکن است که شخصی در همه زمینه ها استاد باشد. تصمیم گرفت تا سوالی طرح کند تا ایشان را از جواب دادن عاجز کند. بعد از مدتی سوالی حاضر کرد و نزد مولا آمد و گفت: سوالی دارم که باید بدون تأمل جواب آن را بگویی و در جواب گفتن به تو مهلت نمی دهم...

مولا فرمودند بپرس که من بی درنگ جواب خواهم داد.

پرسید: به من خبر بده از کوچک ترین عددی که بر هر عددی از یک تا ده تقسیم شود و جواب کسر نیاورد. (یعنی به هر عددی از یک تا ده بخش پذیر باشد)
حضرت بی درنگ فرمود: ایام هفته را در ایام ماه و حاصل را در تعداد ماه های سال ضرب کن تا عددی را که می خواهی بدست آوری!
ریاضی دان یهودی وقتی این عملیات را انجام داد و جواب امام را صحیح دید، به حقانیت علمی ایشان ایمان آورد و مسلمان شد.

محاسبه عددی که امام علی(علیه السلام) در پاسخ بیان کردند به شرح زیر است:
۳۰× ۱۲× ۷ = ۲۵۲۰
۲۵۲۰ ÷ ۲ = ۱۲۶۰
۲۵۲۰ ÷ ۳ = ۸۴۰
۲۵۲۰ ÷ ۴ = ۶۳۰
۲۵۲۰ ÷ ۵ = ۵۰۴
۲۵۲۰ ÷ ۶ = ۴۲۰
۲۵۲۰ ÷ ۷ = ۳۶۰
۲۵۲۰ ÷ ۸ = ۳۱۵
۲۵۲۰ ÷ ۹ = ۲۸۰
۲۵۲۰ ÷ ۱۰ = ۲۵۲

توضیح بیشتر:
توضیح این مساله چنین است : وقتی بخواهیم عددی را بیابیم که صفات فوق را داشته باشد، باید بین این اعداد مضرب مشترک بگیریم ، و اسان ترین راه این است که بین آنها کوچکترین مضرب مشترک گیریم . یعنی بین عدد( ۲و۳و۴و۵و۶و۷و۸و۹و) از روی قاعده ی تماثل و توافق و تداخل و تباین عمل کرده و در میان آنها از متماثلین یکی را انتخاب کنیم و در متداخلین بزرگ تر را انتخاب کنیم و در متوافقین یکی را ضرب در دیگری کنیم ،‌و در متباینین هر دو را ضرب در دیگری کنیم . در این صورت کوچگتریم مضرب مشترک (۲۵۲۰) خواهد شد.
و در کتاب خلاصه الحساب آورده است که مخرج کسرهای نه گانه از ضرب عدد روزهای ماه (۳۰) در عدد ماه های سال ( ۱۲) در عدد روزهای هفته (۷) می شود۲۵۲۰